Τη Δευτέρα 9 Ιανουαρίου πραγματοποιήθηκε η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση με αφορμή την παράσταση Photograph 51 που ανεβαίνει πρώτη φορά στην Αθήνα με την υποστήριξη των W4O Hellas και της ΕΟΠΕ. Η συζήτηση έθεσε το ερώτημα πώς το φύλο έπαιξε ρόλο στην πορεία της ερευνήτριας Ρόζαλιντ Φράνκλιν, καθώς η συνεισφορά της αποσιωπήθηκε για χρόνια, ενώ αντίθετα οι συνεργάτες της βραβεύτηκαν με Νόμπελ, απέκτησαν φήμη και αναγνώριση στην επιστημονική κοινότητα. Τι θα γινόταν «αν δεν ήταν γυναίκα…»;
Εν έτει 2023, γυναίκες από διαφορετικούς επαγγελματικούς χώρους (Χριστίνα Γαλανοπούλου, Λένα Δροσάκη, Μαριάννα Κάλμπαρη, Άννα Κανδαράκη, Όλγα Κεφαλογιάννη, Ζένια Σαριδάκη) συναντήθηκαν στη σκηνή του Υπογείου του Κουν και συζήτησαν για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η γυναίκα σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο. Εύστοχα η δημοσιογράφος κ. Χριστίνα Γαλανοπούλου τόνισε πως η συζήτηση είναι όσο επίκαιρη, όσο απαιτεί η εποχή.
Η κ. Μαριάννα Κάλμπαρη, καλλιτεχνική δ/ντρια του Θεάτρου Τέχνης ανέδειξε το συμβολισμό του θεατρικού έργου της Άννα Ζιγκλέρ για τους ρόλους που καλείται να υπηρετήσει μια γυναίκα και πώς αυτοί ερμηνεύονται στην κοινωνία. Καταθέτοντας την προσωπική της εμπειρία σημείωσε πώς το ζήτημα του φύλου αναφέρθηκε όταν ανέλαβε το τιμόνι του Θεάτρου Τέχνης, επιτέλους μια γυναίκα στη δ/νση του θεάτρου, αναδεικνύοντας το φύλο ως ζήτημα. Επομένως, κατέληξε, το ελληνικό #metoo έχει ανοίξει πολύπλευρα τη συζήτηση και πρέπει να συνεχιστεί.
Η κ. Άννα Κανδαράκη, κλινική ψυχολόγος, τόνισε τη σημασία για τις ίδιες τις γυναίκες να εξετάσουν απενεχοποιημένα τις επιθυμίες τους, χωρίς στερεότυπα. Συμπλήρωσε την ανάγκη για ορατότητα και δυνατότητα επιλογών από τις ίδιες τις γυναίκες, χωρίς απολογία, την ανάγκη να ιδωθεί η γυναίκα ως πρόσωπο. Παραθέτοντας το στίχο από το ποίημα της Κικής Δημουλά «σε λέω γυναίκα γιατί είσαι αιχμάλωτη» ανέδειξε τη σημασία οι ίδιες οι γυναίκες να αγκαλιάσουμε τις επιθυμίες μας.
Η κ. Όλγα Κεφαλογιάννη, βουλευτής, τ. Υπουργός, με αφορμή την ιστορία της Φράνλκιν εστίασε σε 3 σημεία: Στο ρόλο της οικογένειας στην αναπαραγωγή στερεοτύπων και προκαταλήψεων στους έμφυλους ρόλους, στην ανάγκη ισότητας ευκαιριών και στην ουσιαστική συζήτηση για αυτή, αλλά και πώς η ανισότητα και η επιφυλακτικότητα ενάντια στις γυναίκες βλάπτει την επιστήμη, την κοινωνία, την τέχνη. Αναφερόμενη και σε πρόσφατες έρευνες για την έμφυλη βία, εστίασε στη σημασία που αποδίδει η κοινωνία στα στερεότυπα και πρότυπα που συνδέονται με τα φαινόμενα της βίας, αλλά και στην αισιόδοξη διαπίστωση για την αποδοχή του ελληνικού #metoo.
Η κ. Ζένια Σαριδάκη, παθολόγος-ογκολόγος και πρόεδρος της ΕΟΠΕ, ανέφερε πώς η επιφυλακτικότητα ενάντια στη γυναίκα επιστήμονα είναι καταφανής στο πρόσωπο του πατέρα της Φράνκλιν που της είχε τονίσει ότι δεν τής επιτρέπονται τα λάθη. Καταθέτοντας η ίδια την εμπειρία της από το χώρο της επιστήμης, αναφέρθηκε στο πώς ακόμα και τώρα οι γυναίκες διεκδικούν την ορατότητα τους και τη συμβολή τους στις βιβλιογραφικές αναφορές και έρευνες. Έθεσε, επιπλέον, το ζήτημα της φτώχειας και πώς οι γυναίκες είναι περισσότερο ευάλωτες σε συνθήκες κρίσης, όπως η πανδημία.
Η κ. Λένα Δροσάκη που ενσαρκώνει τη Ρόζαλιντ Φράνκλιν στη σκηνή με ένα μοναδικό τρόπο, επίσης στάθηκε στην υποτίμηση και στην αδικία που η ερευνήτρια βίωσε, πρώτα από τον πατέρα της, αλλά και από τη μητέρα της. Η συζήτηση, εξάλλου, έθεσε θέματα όπως ο εσωτερικευμένος μισογυνισμός όπως ανέφερε η κ. Γαλανοπούλου, αλλά και η ανάγκη για γυναικεία αλληλεγγύη σε γυναίκες σε θέσεις εξουσίας, όπως συμπλήρωσε η κ. Σαριδάκη.
Παίρνοντας σε συνέχεια το λόγο, ο σκηνοθέτης της παράστασης κ. Τάκης Τζαμαργιάς κατέθεσε την προσωπική του διαδρομή, καθώς, προσεγγίζοντας το ρόλο της Ρόζαλιντ ήρθε αντιμέτωπος με ασύνειδες προκαταλήψεις. Ωστόσο, η οπτική της Λένας Δροσάκη τον βοήθησε να αντιληφθεί περισσότερα για τις αιτίες της άκαμπτης στάσης της Φράνκλιν. Όπως το ερμήνευσε η κ. Δροσάκη, η έμφυλη ανισότητα αναγκάζει τη γυναίκα να σκληρύνει, της αφαιρεί ένα στοιχείο από τη γυναίκεια της ταυτότητα.
Ο κ. Γιάννης Μπουκοβίνας, ογκολόγος-παθολόγος και επιστημονικός σύμβουλος της παράστασης, ερμηνεύοντας αυτήν την άκαμπτη στάση, ανέφερε πώς από κοινού με την κ. Σαριδάκη, ένιωθαν την απογοήτευση ως ερευνητές για την αντιμετώπιση της Ρόζαλιντ από το επιστημονικό πεδίο που την οδήγησε στην επιφυλακτικότητα και στην απώλεια ενός μέρους της γυναικείας φύσης της. Έθεσε, όμως, και τη σημασία της εκπαίδευσης στα σχολεία σήμερα και το φόβο να μην εξαντληθεί η συζήτηση για τις έμφυλες ανισότητες στην πολιτική ορθότητα.
Στο κοινό γυναίκες και άνδρες από όλους τους χώρους έθεσαν προβληματισμούς, όπως για τα δικαιώματα της πατρότητας όπως έθεσε ο κ. Αλέξανδρος Μπουρδούμης, ή τον προβληματισμό για έμφυλα ζητήματα σε χώρους όπως της δημοσιογραφίας, όπως τόνισε η κ. Ιωάννα Σουφλέρη.
Όλα τα παραπάνω καταδεικνύουν εναργώς την επικαιρότητα του έργου, και συνάμα τη δικαίωση για το ανέβασμά του πρώτη φορά στη χώρα μας, όπως τόνισε ο κ. Αντώνης Περιστεράκος, παραγωγός και μεταφραστής του έργου.
Οι Γυναίκες στην Ογκολογία είμαστε ιδιαίτερα περήφανες για τη συνεισφορά μας στην υποστήριξη της παράστασης, καθώς η θεματική της αγγίζει έναν από τους πυρήνες της ταυτότητάς μας: την ενδυνάμωση των γυναικών στο χώρο της ογκολογίας και την προαγωγή της ισότιμης έρευνας.
H παράσταση Photograph 51 συνεχίζεται στο Θέατρο Τέχνης Κ. Κουν (Πεσμαζόγλου 5, Αθήνα) κάθε Δευτέρα και Τρίτη έως τις 4/4/2023 και είναι μια ευκαιρία για το θεατρικό κοινό να τη δει και υπό το πρίσμα των παραπάνω προβληματισμών.
τη διοργάνωση της εκδήλωσης ανέλαβαν: Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν, Leadinarts ΑΜΚΕ, εκδόσεις Ευρασία 
Ολόκληρη η συζήτηση:
