Νέα & Δραστηριότητες

Ο Καρκίνος Τραχήλου της Μήτρας μπορεί να εξαλειφθεί

«Καμία γυναίκα δεν πρέπει να χάσει τη ζωή της από καρκίνο τραχήλου της μήτρας. Διαθέτουμε τα τεχνικά και ιατρικά μέσα, τις πολιτικές και τους τρόπους για την εξάλειψή του… Αυτό πρέπει να συμβεί κατά τη διάρκεια της ζωής των σημερινών νεαρών κοριτσιών». Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

Ο Καρκίνος Τραχήλου της Μήτρας μπορεί να εξαλειφθεί. Η ιατρική κοινότητα έχει πλέον τις γνώσεις και τα μέσα.

Ενώ όμως ο καρκίνος τραχήλου της μήτρας μπορεί να αποφευχθεί, η πλειοψηφία των Ελληνίδων δεν κάνει τον τακτικό γυναικολογικό έλεγχο για την πρόληψη της νόσου και οι γονείς δεν εμβολιάζουν τα παιδιά τους.

Ο Ιανουάριος είναι αφιερωμένος στην ευαισθητοποίηση και ενημέρωση για τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας. Ακολουθούν σημαντικές πληροφορίες που πρέπει να γνωρίζουμε!

*Το 2008, ο καθηγητής Harald zur Hausen πήρε το Νόμπελ ιατρικής γιατί χρόνια πριν είχε ανακαλύψει ότι η μόλυνση από τους διάφορους ιούς των ανθρωπίνων θηλωμάτων (ιοί HPV) αποτελεί απαραίτητο και αναγκαίο αιτιολογικό παράγοντα για τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας.

*Με βάση την ανακάλυψη αυτή, δυο νέα όπλα πρόληψης και προσυμπτωματικού ελέγχου έχουν πλέον προστεθεί, μαζί με το γνωστό σε όλους μας τεστ Παπανικολάου, στη μάχη κατά του καρκίνου τραχήλου της μήτρας.

  1. Το εμβόλιο κατά του ιού HPV – είναι το μοναδικό μέσο πρωτογενούς πρόληψης
  2. Το HPV τεστ – είναι δευτερογενής πρόληψη & προσυμπτωματικός έλεγχος

*Οι τύποι υψηλού κινδύνου του ιού HPV ευθύνονται για σχεδόν το σύνολο των καρκίνων τραχήλου της μήτρας. Σε περιπτώσεις με επιμένουσα ή υποτροπιάζουσα λοίμωξη από HPV υψηλού κινδύνου υπάρχει αυξημένη πιθανότητα να δημιουργηθούν προκαρκινικές αλλοιώσεις και καρκίνος.

ΠΡΟΛΗΨΗ

  • Τα εμβόλια HPV μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της μόλυνσης από τους τύπους HPV υψηλού κινδύνου που μπορούν να οδηγήσουν σε διάφορους καρκίνους, όπως καρκίνο τραχήλου της μήτρας (και από τους τύπους χαμηλού κινδύνου που προκαλούν κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων). Οι ιοί των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) είναι μια ομάδα ιών με περισσότερους από 150 υπότυπους, που μεταδίδονται μέσω δερματικής επαφής. Είναι γνωστό ότι 40 υπότυποι μπορούν να προκαλέσουν μόλυνση της γεννητικής περιοχής και περίπου 20 είναι δυνητικά ογκογόνοι. Σχεδόν όλα τα σεξουαλικώς ενεργά άτομα θα έρθουν σε επαφή με έναν HPV ιό. Οι ιοί αυτοί παρουσιάζουν υψηλό ποσοστό μεταδοτικότητας, με αποτέλεσμα περίπου 80% των κοριτσιών και των αγοριών να παρουσιάζουν μόλυνση σύντομα μετά την έναρξη των σεξουαλικών επαφών. Σε περίπου 5-10% των μολύνσεων θα υπάρξει εμμένουσα λοίμωξη, που μπορεί να οδηγήσει στην εκδήλωση κακοήθειας.Οι ογκογόνοι υπότυποι προκαλούν συχνά νεοπλάσματα της γεννητικής περιοχής, όπως καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και του αιδοίου στις γυναίκες, καρκίνο του πέους και του πρωκτού στους άνδρες. Επιπλέον, οι ογκογόνοι ΗPV τύποι σχετίζονται και με καρκίνο του στοματοφάρυγγα που αυξάνει σε συχνότητα τις τελευταίες 10ετίες στον αναπτυγμένο κόσμο. Η πιο συχνή κλινική εκδήλωση των μη ογκογόνων HPV τύπων είναι τα γεννητικά κονδυλώματα, το συχνότερο σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα, με θεραπεία που μπορεί να είναι επίπονη, καθώς υποτροπιάζουν προκαλώντας ποικίλα ψυχολογικά προβλήματα σε νέους ανθρώπους.
  • Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες διεθνείς οδηγίες, συνιστάται όλα τα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, να κάνουν το εμβόλιο HPV. Στην Ελλάδα, ο εμβολιασμός έναντι του HPV έχει ενταχθεί επίσημα στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών του Υπουργείου Υγείας και παρέχεται από τα ασφαλιστικά ταμεία σε παιδιά και εφήβους. Η μικρότερη ηλικία χορήγησης είναι τα 9 έτη, καθώς το εμβόλιο παράγει ισχυρότερη ανοσοαπόκριση όταν λαμβάνεται στην προ-εφηβεία. Σε περίπτωση που ο εμβολιασμός δεν γίνει στη συνιστώμενη ηλικία, μπορεί να γίνει αναπλήρωση του  εμβολιασμού έως την ηλικία των 18 ετών.  Επισημαίνεται ότι το εμβόλιο HPV αποζημιώνεται πλήρως σε αγόρια και κορίτσια ηλικίας 15-18 ετών. Μέχρι την ηλικία των 15 ετών, απαιτούνται μόνο δύο δόσεις του εμβολίου. Για τα άτομα ηλικίας 15 ετών και άνω χρειάζεται μια σειρά τριών δόσεων. Το εμβόλιο, συνιστάται πλέον για όλους, άνδρες και γυναίκες, μέχρι την ηλικία των 45 ετών.  Σημειώνεται ότι, στη χώρα μας τα ποσοστά εμβολιασμού παραμένουν χαμηλά.

ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

  • Οι εξετάσεις για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας θα πρέπει να ξεκινούν από την ηλικία των 21 ετών. Το τεστ Παπανικολάου μπορεί να βρει κυτταρικές αλλοιώσεις στον τράχηλο που προκαλούνται από τον ιό HPV. Το HPV τεστ εντοπίζει τον ιό και βοηθά τους γιατρούς να διαγνώσουν ποιες γυναίκες έχουν υψηλότερο κίνδυνο για καρκίνο τραχήλου της μήτρας.

  • Οι γυναίκες ηλικίας από 21 έως και 29 ετών θα πρέπει να κάνουν τεστ Παπανικολάου (ΠΑΠ τεστ) τουλάχιστον κάθε 3 χρόνια, ή πιο συχνά αν το κρίνει ο γιατρός τους. Στην Ελλάδα, οι επίσημες συστάσεις είναι για ΠΑΠ τεστ κάθε χρόνο. Σε περίπτωση μη φυσιολογικού αποτελέσματος του τεστ Παπανικολάου θα πρέπει να γίνεται και HPV τεστ. Το ίδιο δείγμα κυττάρων που συλλέγεται από τον τράχηλο της μήτρας για το ΠΑΠ τεστ χρησιμοποιείται και στο HPV τεστ.
  • Τα τεστ ΠΑΠ και HPV (σε συνδυασμό) συνιστώνται σε γυναίκες άνω των 30 ετών. Κάθε γυναίκα πρέπει να μιλάει με τον γιατρό της για το πόσο συχνά πρέπει να εξετάζεται και ποιες εξετάσεις είναι κατάλληλες γι’ αυτήν.
  • Μετά την ηλικία των 65 ετών, οι γυναίκες με σοβαρό ιστορικό προκαρκινικών αλλοιώσεων θα πρέπει να συνεχίσουν να εξετάζονται για τουλάχιστον 20 χρόνια μετά τη διάγνωση.
  • Γυναίκες με ιστορικό υγείας, όπως λοίμωξη από τον ιό HIV, μεταμόσχευση οργάνων, έκθεση σε διαιθυλοστιλβεστρόλη, κ.α., μπορεί να χρειαστούν διαφορετικό πρόγραμμα εξέτασης για τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας.

Αλλά σημαντικά στοιχεία

*Υπάρχουν περισσότεροι από 100 τύποι ιού HPV και οι περισσότεροι θεωρούνται «χαμηλού κινδύνου». Τουλάχιστον το 75% του πληθυσμού θα μολυνθεί από τον ιό HPV κάποια στιγμή στη ζωή του.

*Ο καρκίνος στον τράχηλο είναι ένας αργά αναπτυσσόμενος καρκίνος. Σε γυναίκες με υγιές ανοσοποιητικό, χρειάζονται πολλά χρόνια για να αναπτυχθεί καρκίνος μετά τη μόλυνση. Σε μικρό ποσοστό γυναικών, η λοίμωξη δεν αποβάλλεται με φυσικό τρόπο, με κίνδυνο να αναπτυχθεί καρκίνος τραχήλου της μήτρας. Του διηθητικού καρκίνου συνήθως προηγούνται προ-καρκινικές αλλοιώσεις.

*Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, περισσότερες από το 30% των διαγνώσεων καρκίνου τραχήλου της μήτρας γίνονται σε γυναίκες με φυσιολογικό αποτέλεσμα στο τεστ ΠΑΠ, κάτι που αναφέρεται και ως «ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα». Οι γυναίκες με «ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα» θεωρούν ότι είναι υγιείς, ενώ ο καρκίνος απειλεί τη ζωή τους.

*Ο ιός HPV ευθύνεται για μεγάλο αριθμό και άλλων σοβαρών νοσημάτων σε γυναίκες και άντρες, όπως καρκίνο αιδοίου, κόλπου, πέους, πρωκτού, για ορισμένες μορφές καρκίνου στοματοφάρυγγα, στοματικής κοιλότητας και λάρυγγα, αλλά και για γεννητικά κονδυλώματα.

updated: 30/1/2023

Πηγές :

-Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών και Εφήβων (2022)

Εθνικό και Καποδιαστριακό Πανεπιστημίο Αθηνών (ΕΚΠΑ), “Ο εμβολιασμός των αγοριών ηλικίας 9-18 ετών έναντι HPV συμπεριλαμβάνεται πλέον στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών και Εφήβων”

Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας