Το 1ο Forum “Γυναίκες στην Ογκολογία στην Ελλάδα” είναι γεγονός! Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη όλων των Ογκολογικών Εταιρειών (ΕΟΠΕ, ΕΕΑΟ, ΕΕΧΟ), υπό την Αιγίδα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Παθολόγων Ογκολόγων (ESMO) και την ενεργό υποστήριξη της ευρωπαϊκής ομάδας Women for Oncology (W4O), του Μεσογειακού Φόρουμ Ογκολογίας (MMOF) και του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας του Καρκίνου (ΕΛΙΕΚ), την Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2014, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Η εκδήλωση επίσης ήταν υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ), ενώ συμμετείχαν οι περισσότεροι σύλλογοι ασθενών και εθελοντών που ενεργοποιούνται στο χώρο της Ογκολογίας (Europa Donna Ελλάδος και Κύπρου, Άλμα Ζωής, Αγκαλιάζω, ΚΕΦΙ, ΕΜΕΙΣ, I live for me, Be strong, κ.α.).
Η ημερίδα είχε δύο σκοπούς: στις πρωινές συνεδρίες να επικοινωνήσουν, να συζητήσουν, να προβληματιστούν οι γυναίκες επαγγελματίες στο χώρο της ογκολογίας, για θέματα που αφορούν την καριέρα τους, για τα κοινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν αλλά και για την αναζήτηση και πρόταση λύσεων για την υποστήριξη των νεώτερων αλλά και την αναγνώριση και δημιουργία ευκαιριών για όλες. Φοιτητές Ιατρικής συζήτησαν με πανεπιστημιακούς δασκάλους στο πρώτο τραπέζι της ημέρας, κι άκουσαν από την πλευρά του ασθενούς πώς να προσεγγίσουν τον ασθενή με καρκίνο.
Στη συνέχεια συνάδελφοι γυναίκες ογκολόγοι από την Ελλάδα (Φ. Σταυρίδη), την Αγγλία (Κ. Μπολέτη) και την Ιταλία (M. Garassino), αντάλλαξαν απόψεις για την ογκολογία σαν ειδικότητα αλλά και τις επαγγελματικές επιλογές μετά την ειδικότητα στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Άλλοι δρόμοι εκτός της κλινικής πρακτικής στην ογκολογία, όπως η καριέρα μιας ογκολόγου στην φαρμακοβιομηχανία, συζητήθηκαν από τη συνάδελφο Λ. Σταθοπούλου, ενώ η κ. Ε. Πατηράκη, ανέλυσε το ρόλο αλλά και τη σημερινή πραγματικότητα της νοσηλεύτριας ογκολογικών τμημάτων.
Ένα ξεχωριστό στρογγυλό τραπέζι για τα δίκτυα γυναικών στην ογκολογία, το πώς αναπτύσσονται στην Ευρώπη και στη χώρα μας και τους ρόλους που μπορούν να παίξουν τόσο στην υποστήριξη επαγγελματιών όσο και στην ευαισθητοποίηση και κοινωνική προσφορά, συντονίστηκε από τον κ. Π. Κοσμίδη και την κ. Ελ. Λινάρδου, με συμμετοχή της S. Peters από το ESMO και της S. Vallone από την WALCE (Women Against Lung Cancer in Europe). Η S. Peters παρουσίασε τα αποτελέσματα έρευνας του ESMO σε 680 μέλη γυναίκες απ’ όλη την Ευρώπη, για τη θέση της γυναίκας ογκολόγου στον εργασιακό χώρο, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει και τους τρόπους που θα μπορουσε να βοηθήσει το ESMO. Ως κυριότερο εμπόδιο στην ανέλιξή τους οι ευρωπαίες ογκολόγοι αναγνώρισαν την δυσκολία να ισορροπήσουν την καριέρα με την οικογένεια, ενώ ζητούν προγράμματα ευέλικτης εκπαίδευσης, μέντορες και οργανωμένα δίκτυα υποστήριξης. Η Dr Peters ανακοίνωσε οτι το ESMO για πρώτη φορά φέτος δημιουργεί Task Force για γυναίκες ογκολόγους και θεσπίζει το W4O βραβείο για άνδρα ή γυναίκα που θα υποστηρίξει και θα δουλέψει ενεργά για τη μείωση των ανισοτήτων στον εργασιακό χώρο της ογκολογίας.Στο ίδιο τραπέζι στη συνέχεια παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της ελληνικής αντίστοιχης μελέτης σε γυναίκες ογκολόγους, από την κ. Λινάρδου, αναδεικνύοντας τα κοινά προβλήματα με τις ευρωπαίες συναδέλφους. Τέλος η S. Vallone παρουσίασε τους σκοπούς και τις δράσεις ενός δραστήριου δικτύου γυναικών ογκολόγων στην Ευρώπη για την ευαισθητοποίηση για τον καρκίνο του πνεύμονα στις γυναίκες (WALCE).
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασαν οι ομιλίες της κ. Fatima Cardoso και κ. Α. Εφραιμίδου, οι οποίες τόνισαν οτι η γυναικεία παρουσία στην ογκολογία παρότι από άποψη αριθμών κατευθύνεται προς το δρόμο της ισότητας, παραμένει περιορισμένη και άνιση όσον αφορά στην προαγωγή της σε ανώτερες ιεραρχικά θέσεις, ιδιαίτερα αυτές που αφορούν τη λήψη αποφάσεων. Ενδεικτικά, όπως παρουσίασαν οι ομιλήτριες, στα 50 χρόνια παρουσίας του ASCO υπήρξαν 50 πρόεδροι εκ των οποίων μόνο 6 ήταν γυναίκες, στα 39 χρόνια παρουσίας του ESMO 17 πρόεδροι με μία μόνο γυναίκα πρόσφατα, την M. Piccart, στα 30 χρόνια του ESTRO 18 πρόεδροι με μόνο 2 γυναίκες, ενώ για τα ελληνικά δεδομένα στα 26 χρόνια της ΕΟΠΕ δεν υπήρξε ποτέ γυναίκα πρόεδρος ενώ μόνο σε δύο διοικητικά συμβούλια υπήρξε από μία γυναίκα μέλος. Όπως χαρακτηριστικά είπε στο τέλος της ομιλίας της η F. Cardoso, η καριέρα μιας γυναίκας στην ογκολογία μοιάζει με μια δύσκολη ορειβασία (hard-rock climbing) ‘but women can do it with style’
Στην απογευματινή συνεδρία, η αίθουσα γέμισε με εθελοντές, με φίλους και μέλη συλλόγων ασθενών, και η σκηνή έγινε μια ζεστή γωνιά για συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων. Ξεκίνησε με την ομιλία της συναδέλφου κ. Ν. Τιμοθεάδου για τις ιδιαιτερότητες και διαφορές του καρκίνου στη γυναίκα και στη συνέχεια σχολιαστές, ομιλητές και προεδρείο ήρθαν όλοι μαζί σε μια ανοιχτή επικοινωνία με το κοινό στην αίθουσα, σε ένα μοναδικό διαδραστικό στρογγυλό τραπέζι, που συντόνισαν η πρόεδρος της Europa Donna Ελλάδος κ. Ελ. Κουντουρά, και οι συνάδελφοι κ. Γ. Μπουκοβίνας και κ. Ελ. Γαλάνη. Η κ. Στ. Κυριακίδη, πρόεδρος της Europa Donna Κύπρου και πρώην πρόεδρος της Europa Donna Ευρώπης, γνωστή για την ανθρωποκεντρική διαδρομή της, μοιράστηκε μαζί μας την πολυετή εμπειρία της, περιγράφοντας το ρόλο και το έργο των συλλόγων ασθενών, και τονίζοντας την αναγκαιότητα ύπαρξης των συλλόγων για τη στήριξη των ασθενών με καρκίνο. Η κ. Κλ. Γαβριηλίδου, πρόεδρος του συλλόγου ασθενών με καρκίνο του μαστού, ‘Αλμα Ζωής, μίλησε για την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ ιατρών, ασθενών και εθελοντικών οργανώσεων, με στόχο την έγκυρη ενημέρωση σχετικά με τον καρκίνο του μαστού, τη δημιουργία κουλτούρας πρόληψης, αλλά και τη στήριξη των ασθενών σε κάθε επίπεδο. Σε ανάλογο τόνο ήταν ο σχολιασμός της κ. Ολ. Χαλδαίου-Μπήτρου, προέδρου του συλλόγου ασθενών Αγκαλιάζω, ενώ η κ. Ζ. Γραμματόγλου, πρόεδρος του συλλόγου ασθενών Κ.Ε.Φ.Ι, επιπλέον επισήμανε ότι η συμμετοχή των ασθενών σε κλινικές μελέτες δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης σε καινοτόμα φάρμακα, παροχή δωρεάν εξετάσεων καθώς και σημαντικές παροχές για ανασφάλιστους ασθενείς. Υπογραμμίστηκε επίσης η ανάγκη ευαισθητοποίησης των ασθενών να συμμετέχουν σε κλινικές μελέτες, καθώς και η ανάγκη ενημέρωσης του κοινού σχετικά με την ασφάλεια των κλινικών δοκιμών, για τα οφέλη τους για τον ασθενή και το κοινωνικό σύνολο. Η κ. Κουντουρά ενημέρωσε για τη σύσταση επιτροπής που θα ασχολείται με θέματα υγείας της γυναίκας στo ελληνικό κοινοβούλιο. Ειδικά για το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον που ζούμε επισημάνθηκε η ανάγκη δράσεων οικονομικής στήριξης των αδύναμων και ανασφάλιστων πολιτών. Ο χειρουργός μαστού, ιδρυτής και πρόεδρος του συλλόγου ΕΜΕΙΣ κ. Γρ. Ξεπαπαδάκης περιέγραψε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών με αποτέλεσμα να μην έχει πρόσβαση στη σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση, και τις δράσεις υποστήριξης της ομάδας ΕΜΕΙΣ προς αυτή την κατεύθυνση. Τέλος ο συνάδελφος κ. Χρ. Χριστοδούλου, επισήμανε σημαντικές ελλείψεις στην περίθαλψη των καρκινοπαθών ασθενών, όπως πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες καθώς και την παντελή απουσία βασικών δομών υποστήριξης ασθενών τελικού σταδίου, ενώ τόνισε την ανάγκη συλλογικής διεκδίκησης της βέλτιστης πρόληψης και θεραπείας. Το στρογγυλό τραπέζι ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση βίντεο με μαρτυρίες ασθενών και των ιατρών τους από το κοινωνικό ιατρείο του Θεαγενείου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Δώρα Ευσταθίου», δίνοντας την πραγματική εικόνα της σκληρής καθημερινότητας των ασθενών με καρκίνο στη σύγχρονη Ελλάδα.
Το τελευταίο στρογγυλό τραπέζι της ημερίδας αφορούσε μια ανοιχτή συζήτηση με το κοινό για ειδικά θέματα που απασχολούν τη γυναίκα με καρκίνο και το περιβάλλον της και συντονίστηκε από τη γνωστή δημοσιογράφο κ. Μ. Χούκλη, την κ. Στ. Κυριακίδη και τον συνάδελφο κ. Δ. Μπαφαλούκο. Αρχικά η χειρουργός μαστού κ. Φ. Πουλακάκη περιέγραψε τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζει η ασθενής με καρκίνο του μαστού στη σχέση της και στην οικογένειά της, ενώ ο κ. Θ. Ασκητής ανέδειξε δρόμους προσέγγισης και επίλυσης υπογραμμίζοντας πάντα την ανάγκη για ειλικρινή επικοινωνία μεταξύ του ζευγαριού. Επισημάνθηκε ότι όταν σε ένα ζευγάρι νοσεί η γυναίκα παρατηρείται πολύ πιο συχνά το φαινόμενο αποχώρησης του συντρόφου, ενώ όταν νοσεί ο άντρας είναι εξαιρετικά σπάνιο να αποχωρήσει από τη σχέση η σύντροφος. Στη συνέχεια, η συνάδελφος κ. Α. Κουμαριανού μίλησε για τη δυνατότητα διατήρησης της γονιμότητας καθώς και τη δυνατότητα εγκυμοσύνης μίας γυναίκας με ιστορικό καρκίνου του μαστού. Ακολούθησε η συγκλονιστική βιωματική παρουσίαση της συναδέλφου ενδοκρινολόγου κ. Σ. Γιακουμή, η οποία περιέγραψε την εμπειρία της, όταν κατά τη διάρκεια του 5ουμήνα της εγκυμοσύνης της διεγνώσθη με καρκίνο του μαστού. Σύμφωνα με την επιθυμία της ίδιας και του συντρόφου της, αλλά κυρίως με βάση τα ιατρικά δεδομένα επέλεξε να μην διακόψει την κύηση και να αντιμετωπίσει τη νόσο μαζί με το έμβρυο. Έτσι, υπεβλήθη σε χειρουργική αφαίρεση του όγκου, έλαβε 4 συνεδρίες χημειοθεραπείας ενώ ήταν έγκυος, γέννησε ένα υγιέστατο μωρό και συνέχισε και ολοκλήρωσε τη θεραπευτική της αγωγή. Οκτώ χρόνια μετά η ίδια μαζί με την κόρη της είναι καλά και απολαμβάνουν μια ευτυχισμένη ζωή, δίνοντας μέσα από την προσωπική της ιστορία ένα ισχυρό μήνυμα ελπίδας και αισιοδοξίας. Ακολούθησαν δύο ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες εισηγήσεις για ‘ευ-ζην’ και για τη ζωή μετά τον καρκίνο αλλά και για το ρόλο της διατροφής, από τον κ. Ν. Μεταξωτό και την κ. Μ. Σκουρολιάκου. Η συνεδρία έκλεισε με ένα ζεστό ελπιδοφόρο μήνυμα από τη διάσημη γαλλίδα σκηνοθέτη, ιδρύτρια του Theatre du Soleil, κ. Arriane Mnouchkine, σε απευθείας σύνδεση με τη Γαλλία μέσω skype.
Στην κατάμεστη αίθουσα Σκαλκώτα ακολούθησε η Τελετή Λήξης του 1ου Φόρουμ, όπου χαιρέτησαν θερμά τη δημιουργία και τους σκοπούς της Ομάδας, ο Πρόεδρος της ΕΟΠΕ κ. Αθ. Αθανασιάδης, εκ μέρους του Executive Board του ESMO η κ. Solange Peters, ο Πρόεδρος του ΚΕΣΥ κ. Τ. Σκανδαλάκης, εκ μέρους του ΙΣΑ ο κ. Ανδρούτσος, ενώ αργότερα παρέστη και ο Πρόεδρος κ. Γ. Πατούλης, ενώ εκ μέρους της Πολιτείας, με ιδιαίτερα ζεστά λόγια χαιρέτησαν η Υφυπουργός Πολιτισμού κ. Α. Γκερέκου και η Υφυπουργός Υγείας κ. Κ. Παπακώστα, και οι δύο αποδεχόμενες με ενθουσιασμό να συμμετάσχουν ενεργά στην Κοινωνική Επιτροπή του Φόρουμ, δηλώνοντας έτσι την υποστήριξη των σκοπών μας.
Την ιδιαίτερη αυτή ημερίδα έκλεισε με το δικό της μοναδικό τρόπο η δημοσιογράφος κ. Μαρία Χούκλη, απευθύνοντας τιμητική διάλεξη, για το ρόλο των ΜΜΕ στη διάχυση της πληροφορίας για τον καρκίνο του μαστού, και μεταφέροντας στο κοινό τη δική της προσωπική ιστορία μάχης και νίκης με τη νόσο.
Στη συνέχεια, πλήθος κόσμου γέμισε την αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη – στην κυριολεξία αφού η συναυλία ήταν sold-out με σχεδόν 1400 εισιτήρια! – όπου ο Γιάννης Κότσιρας,η Ελένη Τσαλιγοπούλου, ο Ζαχαρίας Καρούνης και η ηθοποιός Νένα Μεντή ένωσαν τις φωνές τους και συναντήθηκαν για πρώτη φορά επί σκηνής. Aκούστηκαν μία σειρά από υπέροχα τραγούδια και κείμενα που είχε επιλέξει η κυρία Λίνα Νικολακοπούλου, η οποία στήριξε εξαρχής το όραμα του Φόρουμ, δημιουργώντας αυτήν τη μουσική γιορτή, βαφτίζοντας την με μια φράση δανεισμένη από τραγούδι της, «ΔΥΝΑΤΑ ΤΑ ΑΔΥΝΑΤΑ». Ήταν ιδιαίτερα σημαντική η επιτυχία της συναυλίας καθώς τα έσοδα θα δοθούν για την οικονομική υποστήριξη γυναικών με καρκίνο, δημιουργώντας ένα ‘κοινωνικό ταμείο’ για την κάλυψη διαγνωστικών μοριακών εξετάσεων που δεν καλύπτονται από ασφαλιστικά ταμεία, όπως πχ γενετικός έλεγχος και συμβουλευτική για κληρονομική προδιάθεση, αλλά και την άμεση βοήθεια ανασφάλιστων γυναικών με καρκίνο μέσω κοινωνικών ιατρείων και άλλων υπαρχόντων φορέων, ανά την Ελλάδα και όχι μόνο στην Αθήνα. Στο τέλος της συναυλίας η ίδια η Λίνα Νικολακοπούλου βγήκε στη σκηνή και ευχαρίστησε όλους όσους βρέθηκαν εκεί με αυτά τα λόγια «Αγαπητοί μας γιατροί, σας ευχόμαστε να βάλετε τα δυνατά σας για να γίνουν δυνατά τα αδύνατα. Και εσείς αξιότιμοι φίλοι που σήμερα δεχτήκατε την πρόσκληση και είστε εδώ να ξέρετε ότι δώσατε τη δυνατότητα σε ανασφάλιστες και οικονομικά αδύναμες γυναίκες να μπορέσουν να σώσουν τη ζωή τους. Ευχόμαστε αυτό που έγινε σήμερα να προχωρήσει και να φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα.”